एजेन्सी । अमेरिकालाई ऋण संकटबाट जोगाउन रिपब्लिकन र डेमोक्रटहरूका लागि समय निकै कम रहेको छ ।
जुन अगाडी कर्जाको सीमा बढाउने विषयमा कुनै सहमति भएन भने अमेरिका डिफल्ट हुनेछ ।
अमेरिका सम्पूर्ण विश्वको अर्थतन्त्रको केन्द्रविन्दु भएकाले यसले विश्व अर्थतन्त्रलाई पनि असर गर्छ ।
हालका दिनहरूमा ह्वाइट हाउस र कांग्रेसमा रिपब्लिकनहरूले वार्ता सकारात्मक दिशामा अघि बढिरहेको संकेत गरेका छन्। तर पनि जनतामा अन्योल छ ।
यस्तो अवस्थामा केही विश्लेषकहरूले अन्तिम उपायका रूपमा एक ट्रिलियन अमेरिकी डलर बराबरको प्लेटिनम सिक्काको चर्चा गर्न थालेका छन् जसले देशलाई डिफल्ट हुनबाट बचाउन सक्छ ।
सन् १९९७ मा बनेको कानूनले अमेरिकी ट्रेजरी सेक्रेटरीलाई कुनै पनि कारण र कुनै पनि मूल्यको प्लेटिनम सिक्का बनाउन अनुमति दिन्छ।
प्लेटिनम सिक्काको वकालत गर्नेहरू भन्छन्,‘यदि कांग्रेसले ऋण सीमा बढाउन सहमत भएन भने अमेरिकी सरकार यही तरिकाले मात्र आफ्नो खर्च वहन गर्न सक्छ र डिफल्ट हुनबाट बच्न सक्छ।’
यद्यपि ट्रेजरी सेक्रेटरी जेनेट येलेनले यो विचारलाई अस्वीकार गरे पनि बिडेन प्रशासनका केही अधिकारीहरू यसमा सकारात्मक छन्।
यदि सरकारले यस्तो निर्णय गर्यो भने एक ट्रिलियन डलरको सिक्का बनाउने निर्णय अगाडि बढ्नेछ ।
यद्यपि, यो अमेरिकी ऋण सीमा बढाउनु स्थायी समाधान भने होइन ।
तर, जनताले किन्न सक्ने विशेष संस्करणको सिक्का जारी गर्ने अधिकार कोष सचिवलाई छ।
एक ट्रिलियन डलर प्लेटिनम सिक्का बनाउने निर्णय गरियो भने के हुनेछ ?
‘उनीहरूले सिक्कामा एक ट्रिलियन डलर लेखेर फेडरल रिजर्भमा पठाउनु पर्छ’, अमेरिकी मिन्टका पूर्व प्रमुख फिलिप डील भन्छन्।
यत्तिको उच्च मूल्यको प्लेटिनम सिक्का धेरै ठूलो र गह्रौं हुने कल्पना गरे तापनि, यो वास्तवमा खल्तीमा बोक्न सकिने एक चौथाई डलरको सिक्का जत्तिकै हुन्छ।
सिक्कामा एक ट्रिलियनमा शून्यको संख्या लेख्न आवश्यक छैन, केवल एक ट्रिलियन डलर लेख्न पर्याप्त हुनेछ।
अब प्रश्न उठ्छ कि जब सिक्काको मुल्य लेखेर नै तय गर्नुपर्छ भने प्लेटिनम सिक्का नै किन ?
अमेरिकी कानून अनुसार ५० डलरभन्दा बढी मूल्यको सिक्काका लागि प्लेटिनम धातुको प्रयोग अनिवार्य गरिएको छ।
ट्रिलियन डलरको सिक्का बनाउने विचार लिएर आएका विल्मेट युनिभर्सिटीका प्रोफेसर रोहन ग्रे भन्छन्, ‘यदि डिफल्ट हुने र मुद्रा छाप्ने बीचमा छनोट गर्नुपर्यो भने तपाईले के गर्नुहुन्छ ?’
उनी भन्छन्,‘कार्यकारीले डिफल्टलाई अनुमति दिन सक्दैन ।’
डिफल्टबाट बच्न एक ट्रिलियन डलरको सिक्का जारी गर्ने विचार पहिलो पटक सन् २०१० मा कार्लोस मुचा नामक एट्लान्टा वकिलले ब्लगमा दिएका थिए।
बिबिसी हिन्दीबाट
