के हो इबोला, कसरी फैलिन्छ ?

• मंगलबार, २८ साउन, २०७६
• 1 year ago
• जीवनशैली

काठमाडाैँ । इबोला भाइरस डिजिज (इबिडी) अर्थात् इबोला एउटा गम्भीर रोग हो, जसका कारण मानिसको मृत्यु पनि हुनसक्छ । संसारभर यो रोगले सताएकामध्ये ९० प्रतिशतको मृत्यु भएको छ । उक्त रोग फिलोविरिदाए परिवारको जीन इबोला भाइरसका कारण फैलन्छ । अहिलेसम्म यसका ५ उप­प्रजाति पहिचान भएका छन् । तीमध्ये बुन्दीबुग्यो, जायर र सुडानमा इबोला भाइरसका कारण धेरै मानिस मरेका छन् । बाँकी दुई ताइ फरेस्ट र रेस्टन इबोला भाइरसचाहिँ अलि कम खतरनाक मानिन्छन् ।

 

सन् १९७६ मा सुडानको नजारा र जायरको यामबुकुमा पहिलो पटक यो भाइरस देखिएको थियो । जायरको इबोला नदी नजिक भेटिएकाले त्यसैको नामबाट उक्त भाइरसको नाम पनि इबोला राखिएको हो ।

 

लक्षण

संव्रmमित भएको २ देखि २० दिनका बीचमा इबोला भाइरसको लक्षण देखा पर्न थाल्छ । ज्वरो आउनु, टाउको दुख्नु, मांसपेशी, पेट तथा जोर्नी दुख्ने, घाँटी खसखसाउने, कमजोरी हुने, पखाला लाग्ने, बान्ता हुने, बान्तामा कफका साथ रगत आउने, सास फेर्न गाह्रो हुने, हिक्का लाग्ने तथा शरीरभित्र र बाहिर रक्तश्राव आदि लक्षण देखिन्छ । संव्रmमित व्यक्तिको कुनै पनि रससँग लसपस भए २० दिनभित्र घाँटी खसखस गर्ने, आँखा रातो हुने, खोकी लाग्ने, टाउको दुख्ने, मांसपेशी दुख्ने आदि लक्षण देखिए इबोलाको आशंका गरिन्छ । दोस्रो चरणमा पेट दुखेर वाकवाकी लाग्नुका साथै शरीरमा विभिन्न प्रकारका धब्बा देखिन्छ । यो चरणमा झाडापखाला र बान्तासमेत हुन्छ । तेस्रो चरणमा कलेजो र मृगौलाले काम गर्न छाडेपछि आन्तरिक तथा बाह्य रक्तस्राव भएर बिरामीको मृत्यु हुन्छ ।

 

कसरी फैलन्छ ?

इबोला भाइरस कसरी फैलन्छ भन्ने विषयमा अहिलेसम्म स्पष्ट जानकारी मिलेको छैन । पहिलो पटक यो सुँगुर वा बाँदरबाट मानिसमा फैलिएको अनुमान गरिएको छ । जनावरको शरीरबाट निस्कने तरल पदार्थबाट संव्रmमित भएर मानिसमा यो रोग सर्छ भन्ने अनुमान भने गरिएको छ । त्यसपछि रगतको सम्पर्क तथा शरीरबाट निस्कने तरल पदार्थका कारण यो रोग एक अर्कामा सर्छ । संव्रmमित पुरुष ठीक भएको सात हप्तासम्म पनि वीर्यमा त्यसको प्रभाव रहन्छ । त्यसैले उक्त समयमा यौनसम्पर्क गरे यौनसम्पर्क गर्ने महिलामा समेत यो रोग सर्छ । इबोलाका कारण मृत्यु भएको व्यक्तिको लासबाट पनि रोग सर्छ । त्यसैले औषधी गर्दा सुरक्षित कपडा नलगाउने स्वास्थ्यकर्मी एवं बिरामीको सम्पर्कमा आउने सबैमा इबोला भाइरसको संव्रmमण हुनसक्छ ।

 

इबोलालाई एचआईभी एड्सभन्दा पनि खतरनाक मानिएको छ । एचआइभी एड्स भाइरसको खोज सन् १९८० मा भएको थियो । एचआइभी एड्सको भाइरस फैलन ९ महिनादेखि २१ वर्षसम्म लाग्न सक्छ, तर इबोला भाइरसले २ देखि २० दिनमै संव्रmमण गर्छ र संव्रmमण भएको १२ दिनभित्रै मानिसको मृत्यु हुन्छ ।

 

 

• Ebola

ग्लोबल नेपालीपत्रमा प्रकाशित कुनै समाचारमा तपाईंको गुनासो भए हामीलाई info@nepalipatra.com मा इमेल गर्न सक्नुहुनेछ । साथै तपाई आफ्नो बिजनेश प्रवद्र्धन गर्न चाहनुहुन्छ भनेsales@nepalipatra.com सम्पर्क गर्न सक्नुहुनेछ । हामीसँग तपाईंफेसबुक रट्विटरमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ ।